სტეფანს უხაროდა, რომ როგორც იყო სასწავლო დღე დასასრულს მიუახლოვდა. მას ძალიან უნდოდა სულ რამდენიმე წუთით მაინც მოშორებოდა ხალხით გადაჭედილ
ოთახებსა და დერეფნებს.
ამდენი ფიქრები. ამდენი განსხვავებული ფიქრებისა და აზრების კორიანტელი თავბრუს
ახვევდა მას. უკვე დიდი ხანი გავიდა მასე შემდეგ, რაც ბოლოს ამდენი ხალხის
გარემოცვაში გაატარა დრო.
ერთის აზრი კი განსაკუთრებულად მოეჩვენა. ის გოგოც მათ შორის იყო, სკოლის
დერეფანში რომ უთვალთვალებდნენ ვიღაცეები. მას წარმოდგენა არ ჰქონდა როგორ
გამოიყურებოდა ის, მაგრამ მისი ინდივიდუალობა ნამდვილად ძლიერი იყო. ის
დარწმუნებული იყო, რომ მისი ფიქრების ხმას აუცილებლად იცნობდა.
ასეა თუ ისე, მასკარადის პირველ დღეს გაუძლო. თავისი ძალა მხოლოდ ორჯერ
გამოიყენა, თანაც არა მთელი შესაძლებლობით. მაგრამ უკვე დაიღალა და თუმცა
უხალისოდ, მაგრამ მაინც აღიარა რომ მოშივდა. როგორც ჩანდა კურდღელმა ვერ
დააკმაყოფილა. 
ამაზე ნერვიულობა მოგვიანებითაც ეყოფოდა. ბოლო გაკვეთილის საკლასო ოთახს
მიაგნო და მერხთან დაჯდა. იგრძნო, რომ იმ არაჩვეულებრივი ფიქრების პატრონიც იქ
იყო.
ეს ფიქრი მის ქვეცნობიერში გავარვარებული, ოქროსფერი, ნაზი, მთრთოლვარე ძაფივით
ელვარებდა. მან მაშინვე შეიტყო გოგონას მდებარეობა, რომლისგანაც ეს ფიქრები
მოდიოდა. ის პირდაპირ მის წინ იჯდა.
როგორც კი ეს გაიფიქრა, გოგონა მობრუნდა და სტეფანმა მისი სახე დაინახა. ერთადერთი
რაც შეძლო, იყოს ის, რომ შეეცადა შოკი და გაოცება დაემალა.
კეტრინი! მაგრამ, რა თქმა უნდა, შეუძლებელი იყო ის ყოფილიყო. კეტრინი მოკვდა;
არავინ იცოდა ეს, მასზე უკეთესად.
და მაინც, მსგავსება საზარელი იყო. ეს ბაცი ოქროსფერი თმები, ისეთი ქერა, რომ თითქოს
ციმციმებდა. ეს ნაღებისფერი კანი, რომელიც მას ყოველთვის გედს აგონებდა, ან
ალებასტრს, ღაწვებს ოდნავ მოსდებოდა მოვარდისფრო ფერი. და თვალები... კეტრინის
ისეთი ფერის თვალები ჰქონდა, როგორიც მას მანამდე არასდროს ენახა; ლაჟვარდოვან
ცაზე უფრო ლურჯი, ისეთივე ელვარე, როგორც ლაპის-ლაზულით მოოჭვილი მისი
თავსაბურავი. ამ გოგონასაც ზუსტად მისნაირი თვალები ჰქონდა.
და ისინი ზუსტად სტეფანის თვალებს უყურებდნენ როცა გოგონამ გაიღიმა.
ღიმილისგან გაქცევის მიზნით, სტეფანმა მაშინვე დახარა თავი. მას უნდოდა არა მარტო
ღიმილს, არამედ ყველაფერს გაქცეოდა რაც მას კეტრინს მოაგონებდა. მას აღარ უნდოდა
დაენახა გოგონა, რომელიც მას კეტრინს ახსენებდა, საერთოდ აღარ უნდოდა ეგრძნო ამ
გოგოს არსებობა. მზერა მერხს მიაპყრო და მთელი მონდომებით შეეცადა არ გაეგონა ამ
გოგოს ფიქრები. და ბოლოს, როგორც იქნა, ის ნელა შეტრიალდა.
გოგონა გულნატკენი იყო. მიუხედავად იმისა, რომ სტეფანი მის ფიქრებს ბლოკავდა, მან
მაინც იგრძნო ეს. თუმცა ეს არ ანაღვლებდა. პირიქით, უხაროდა კიდეც, და იმედი ჰქონდა,
რომ გოგონას აღარ გაუჩნდებოდა მისთვის ყურადღების მიქცევის სურვილი. გარდა ამისა,
მას არავითარი გრძნობა არ გასჩენია გოგონას მიმართ.
სწორედ ამას ეუბნებოდა საკუთარ თავს, უსაქმური მასწავლებლის ხმა შორეულად
ესმოდა, ისე რომ ერთი სიტყვაც არ გაუგონია. სამაგიეროდ სუნამოს ფაქიზ სურნელს
გრძნობდა- იები, გაიფიქრა მან. გოგონას წვრილი თეთრი კისერი წიგნთან დაიხარა და
ქერა თმები ორივე მხრიდან ჩამოეფარა.
სიბრაზესა და იმედგაცრუებასთან ერთად მას მაცდური შეგრძნება გაუჩნდა- უფრო
ღიტინის და ყურებში შხუილის მსგავსი ვიდრე ტკივილის. ეს შიმშილი იყო, თავისებური
შიმშილი. არა ისეთი, რომლიც შეეძლო უყურადღებოდ დაეტოვებინა.
მასწავლებელი ქრცვინივით დადიოდა წინდაუკან ოთახში, კითხვებს სვამდა. სტეფანი
შეეცადა ამ კაცისთვის არ მოეშორებინა თვალი. თავიდან დაიბნა, რომ არავინ არ იცოდა
მასწავლებლის კითხვებზე პასუხი, ის კი კითხვებს ისევ სვამდა. შემდეგ კი მიხვდა, რომ
სწორედ ეს იყო მასწავლებლის მიზანი. რომ შეერცხვინა სტუდენტები იმის გამო, რაც მათ
არ იცოდნენ. 
სწორედ იმ წამს, კაცმა ახალი მსხვერპლი იპოვა, წითელ-კულულებიანი ბუჩქით
დამშვენებული გულისფორმის სახიანი გოგონა. სტეფანი ზიზღით უყურებდა როგორ
დააყარა მას კითხვები მასწავლებელმა. კაცი გამარჯვებული სახით მოტრიალდა
ბავშვებისკენ და მთელ კლასს მიმართა.
"მიხვდით რისი თქმა მინდოდა? თქვენ ფიქრობთ რომ მაგარები ხართ; რომ უკვე
მაღალკლასელები გახდით და სადაცაა სკოლას დაამთავრებთ. მე კი გეტყვით, რომ
ზოგიერთი თქვენგანი საბავშვო ბაღის დამთავრების ღირსიც კი არაა! სწორედ
მისნაირებზე ვამბობ.” მან წითელთმიანი გოგონასკენ გაიშვირა ხელი. "წარმოდგენა არ
გაქვთ ფრანგულ რევოლუციაზე. მას რომ კითხო, მარი ანტუანეტა მუნჯი კინოს
ვარსკვლავი იყო.”
სტეფანის გარშემო ყველა უხერხულად შეიშმუშნა. ის აღშფოთებას და დამცირებას
გრძნობდა მათ ფიქრებში. და კიდევ შიშს. ყველას პატარა, გამხდარი, თრითინასავით
წვრილთვალება კაცის ეშინოდა, იმ ბრგე ბიჭებსაც კი, ვინც მასწავლებელს ბევრად
აღემატებოდნენ სიმაღლით.
"კარგი, აბა სხვა ეპოქა ვცადოთ.” მასწავლებელი იმავე გოგოს მიუბრუნდა. "რენესანსის
დროს...” უცებ ის გაჩერდა. "შენ ხომ იცი რა არის რენესანსი, არა? XIII- XVII საუკუნეებს
შორის პერიოდი, როცა ევროპამ ანტიკური საბერძნეთისა და რომის დიადი იდეები
ააღორძინა. ეპოქა, როდესაც ევროპაში ამდენი დიდებული მხატვარი და მოაზროვნე
მოღვაწეობდა.” გოგონამ შეცბუნებულმა დაუქნია თავი და მასწავლებელმა ისევ განაგრძო.
"ჰოდა, აღორძინების ეპოქის დროს, შენი ასაკის მოსწავლეები რას აკეთებდნენ სკოლაში?
აბა? არავითარი იდეა არ გაქვს? რაიმე ვარაუდი?”
გოგონამ გაჭირვებით გადაყლაპა ნერწყვი, სუსტად გაიღიმა და თქვა: "ფეხბურთს
თამაშობდნენ?”
ამას კლასში ატეხილი სიცილი მოჰყვა, რის შედეგადაც მასწავლებელი უარესად
მოიქუფრა. "ძნელი დასაჯერებელია!” წამოიძახა კაცმა და კლასში სიჩუმემ დაისადგურა.
"შენ აზრით ეს სასაცილოა? იმ დროისთვის თქვენი ასაკის მოსწავლეებმა უკვე უზადოდ
იცოდნენ რამდენიმე უცხო ენა. ასევე დახელოვნებულნი იყვნენ ლოგიკაში, მათემატიკაში,
ასტრონომიაში, ფილოსოფიასა და გრამატიკაში. მათ საკმარისი ცოდნა ჰქონდათ, რომ
სწავლა უნივერსიტეტში გაეგრძელებინათ, სადაც ყველა საგანს ლათინურად
ასწავლიდნენ. ფეხბურთი კი უეჭველად უკანასკნელი რამ იქნებოდა, რასაც...”
"უკაცრავად.” |
216
201
32767
